Dış kulak yolundaki hava basıncının değiştirilmesi ile dış kulak yolu ve orta kulaktaki yapıların esneklik ve hareketliğinin grafiksel olarak kaydedilmesidir. Bu yönteme timpanometri, grafiksel çıktıya ise timpanogram denir.
Ø Kulak zarının katılığını ölçer.
Ø Orta kulak fonksiyonlarını değerlendirir.
Ø İşitme ölçümü yapmaz.
Ø Test sırasında hasta yutkunmamalıdır.
Ayrıca bu test, aşağıdaki sorunlar içinde kullanılır;
Orta kulaktaki sıvı
Orta kulak iltihabı (orta kulak enfeksiyonu)
Boğazın ve burnun üst kısmını orta kulağa bağlayan östaki borusu ile ilgili sorunlarda kullanılmaktadır.
Timpanometrinin temelini oluşturan 2 kavram bulunur.Bunlar ;
1-Akustik impedans: Dış kulak yolundan gelen sese karşı kulak zarı ve orta kulağın gösterdiği direnç toplamıdır.
2-Akustik admittans: kulağın sesi iç kulağa iletme yeteneğidir.
Test edilen kulakta bazı faktörlere göre admitans ve impedans değerleri normal değerlerden sapabilir.Bu sayede oluşan timpanogram ile hastanın kulağındaki rahatsızlık teşhis edilebilir.
İmpedansa Neden Olan Faktörler
· Kulak kemikçiklerin kütlesi (mass)
· Ligament ve kasların katılığı (stifness)
· Kulak zarı ve membran kalınlığı
· Orta kulak boşluklarında hava yoğunluğu
· Orta kulak boşluklarındaki hava akımının sürtünme etkisi
· Kokleanın yapısı
Timpanogram değerlendirmelerinde genellikle impedans değil admitans değerleri ölçülür.Bunun nedeni dış kulak kanal hacminin impedans timpanogramlarının şeklini etkilerken admitans timpanogramlarının şeklini etkilememesidir.Bir diğer unsur ise admitans eğrilerinin orta kulaktaki değişikliklere daha duyarlı olmasıdır.
Timpanometri Testi Nasıl Yapılır ?
Teste başlamadan önce verilicek olan basınç değerlerinin yanlış sonuçlanmaması adına otoskopik muayene yapılarak kulak kanalının test için uygunluğuna bakılır.Eğer muayene sonucu perfore timpan membran,buşon,serümen görülür ise test yapılmaz.
Kulak kanalı test için uygun görüldüğü takdirde hasta bilgilendirilmesi yapılır.Test sırasında sessiz olması, yutkunmaması gerektiği hastaya belirtilir.Ancak test sırasında hasta rahatsız olduğu bir durum söz konusu ise bunu belirtebileceği söylenir.
Otoskopik muayene ile gözlemlediğimiz dış kulak kanalına uygun prob seçilir.Hastaya acı vermeyecek,probun kulak kanalını tamamen tıkadığından emin olunarak yerleştirilir.Prob ve kulak kanalı arasında tam uyum gözlemlenmez ise test sonuçları basıncın dışarı sızmasına bağlı olarak yanlış elde edilir.Bu yüzden cihaz uyarı gönderse dahi test başlamaz.
*Prob ucu temelde 3 tüp içerir;
1.Tüp Hoparlör :Kulak kanalına ses verir.
2.Tüp Mikrofon :Yanıyan sesi toplar,alır.
3.Tüp Pompa :Basınç gönderir.Manometreye bağlıdır.Bu sayede orta kulak basıncı ile dış kulak kanalı basıncını eşitler.
Probun yerleştirildiği kulak ile cihazda seçilen kulağın aynı olması gerekir.
Otomatik timpanotmerilerde başlat tuşuna basılmasıyla timpanogram otomatik olarak çizilir.Ancak manuel timpanometrilerde belirlenen prob ton (yetişkinlerde 226 Hz,bebklerde 1000 Hz) kullanılarak öncelikle basınç +200 daPa düzeyinde getirilir ardından -400 daPa’ya doğru hızla basınç düşürülür.
Timpanogramın genişliği,tepe noktasının amplitüdü ve tepe noktasının basıncı kayıt altına alınır.
+200 daPa’da verilen basınç kulak zarı orta kulağa doğru geriler ve prob tonun iç kulağa geçişi zorlaşır. -400 daPa’ya getirilirken 0 daPa’da yani kulak kanalındaki basınç ile orta kulak basıncı eşitlediğinde pron tonun iç kulağa geçişi max düzeydedir.
Baınç -400 dapa’ya getirildiğinde kulak zarı dışa doğru geriler ve yine sesin iç kulağa geçişi +200 daPa’da olduğu gibi minimum düzeydedir.
Timpanogram elde edildikten sonra prob ucun hastanın kulağından çıkarılır.Timpanogramın yorumlanması aşamasına geçilir.
Timpanometrinin Yorumlanması İçin Gereken Bilgiler
v Statik akustik admitans
v Kulak kanalı hacmi
v Timpanometrik gradient veya genişlik
v Zirvenin oluştuğu basınç değeri
v Timpanogramın şekli
Normal Kabul Edilen Kulak Kanalı Hacimleri
Yetişkin :0,37-1,66 ml
Çocuk :0,35-1,25 ml
İnfant :0,26-0,92 ml
*Basıncın hangi değerden başlandığı,pompanın hızı kulak kanalı hacmini etkiler.
Jerger Sınıflandırması
Tip A ; Normal timpanogram. -100 ile +50 daPa basınç aralığında tepe veren, statik esneklik değeri 0.39 ile 1.30 cc arasında değişebilen timpanogramdır.
Orta kulak basıncı normaldir.
Kulak zarı ve kemikçik zincirinin bütünlüğü korunur.
Tip B ;Tepe noktası olmayan timpanogramdır.
Kolesteatom orta kulakta sıvı,buşon varlığı,timpan membran perforasyonu gibi durumlarda elde edilir.
Tip C ; Negatif basınç alanında tepe veren, statik esneklik değerleri değişkenlik gösterebilen (normal veya düşük amplitüdlü olabilir) timpanogramdır.
Östaki tüpü fonksiyon bozukluklarında,orta kulakda sıvı bulunması durumunda gözlenir.
Tip As (stifness) ; Normal basınç alanında tepe veren, ancak statik esneklik değeri 0.35 cc’nin altında olan timpanogramdır.
Otosklerozun, timpanosklerozun tipik bulgusudur.
Tip Ad ; Normal basınç alanında tepe veren, ancak statik esneklik değeri 1.30 cc’nin üzerinde olan timpanogramdır. Kemik zincir kopukluklarının ve flasid kulak zarlarında gözlenir.
