Demans, tek bir hastalık ismi olmayıp, bellek ve benzeri zihinsel yeteneklerin bozukluğu ile tanımlanacak bir bulgudur. Hafıza ve düşünme yeteneği, dikkat ve karar alma, dil ve konuşma merkezindeki bozulmalarla kendini gösterebilir. En yaygın demans türü ise Alzheimer hastalığıdır.
Peki işitme kaybının demans üzerinde nasıl bir etkisi vardır?
Sosyal, toplumsal ve fiziksel olarak günlük hayatımızın birçok yerinde gereksinim duyduğumuz, beş temel duyudan biri olan işitme; yüksek sese maruziyet, enfeksiyonlar ve ileri yaşın etkisiyle kayba uğrayabiliyor. Ve bu kaybın birçok olumsuz etkisi vardır. Bunlardan biri de demanstır. Demans dışında zihinsel keskinlik, kavrama yeteneğinde azalma, depresyon, lisan (konuşma) güçlüğü gibi nörolojik hastalıkları beraberinde getirebilir.
En az 25 db olan işitme kaybı Alzheimer ve demans oranını yükseltir. Buna bağlı olarak işitme kaybının artışı demans riskini de artırır. İşitme kaybı olan kişiler, işitmesi normal olan kişilere göre sesi anlayabilmek için daha fazla çaba sarf etmeleri gerekir. Bu da beyin gücünü zayıflatarak bilişsel gerileme ve beyin hacmi küçülmesi gibi durumlara yol açabilmektedir. Hatta beyne tam ses girdisi sağlanmadığı için beyin önceliği görsel uyarılara kaydırdığından beynin işlevlerini yeniden düzenlemesine bile neden olabilir. Beyin işitmeye odaklanmaktan dolayı hatırlama ve farkındalık gibi özelliklerden uzaklaşıyorlar. Ve bu özellikler zaman içinde körelip demansa neden olabiliyor.
İşitme kaybının tedavi edilmesi, genel sağlığı olumlu etkiler. Araştırmalar, işitme kaybının sosyal, psikolojik ve bilişsel performans üzerinde önemli etkilerde bulunduğunu açıkça göstermektedir. Başkalarıyla etkin iletişim kurma yetisi kaybedilirse kişiler arası ilişkiler zayıflayabilir, özellikle de işitme kaybıyla birlikte demans da varsa ilişkiler daha da olumsuz etkilenebilir.
İşitme kaybının yarattığı sosyal izolasyon ve depresyon birleşince işitmenin demans üzerindeki yükü yüzde 16'lara kadar çıkıyor. Güncel işitme cihazı teknolojileri, kulaktan ziyade beynin sesi anlamlandırması için dizayn edilmiştir. Burada önemli olan bir diğer husus da 60 yaş üstü bireylerin işitme testlerinin yıllık olarak yaptırılması gerektiğidir. Eğer bir işitme kaybı varsa bir an evvel tanının konulması ve tedaviye başlanması demansın önüne geçebilmede büyük önem taşıyor.